Xáo tam phân là một loại thảo dược có tên trong “Cây cỏ của Việt Nam” với tên khoa học là Paramignya trimera. Cây Xáo tam phân là một loài cây gỗ nhỏ, dạng dây leo, vỏ màu nâu vàng, thân dài trên 5m, đường kính khoảng từ 8-12cm. Thân và cành có nhiều gai nhọn; lá đơn, mép cong xuống dưới, có hình thuôn hẹp; phiến lá dày có mặt trên xanh đậm, mặt dưới nhạt; phần gỗ của thân hơi cứng, màu vàng; phần gỗ của rễ màu đậm hơn. Các bộ phận của cây đều có tinh dầu, nhiều nhất ở rễ, mùi thơm dịu, rất ít khi ra hoa.
Nói đến sự bùng nổ thông tin về Xáo tam phân, bạn chỉ cần lên google gõ 3 chữ “Xáo tam phân” là có đến 2,2 triệu đường dẫn thông tin về loại cây này chỉ trong 0,14 giây với một loạt các chủ đề tìm hiểu về công dụng thần kỳ của nó. Không những thế, bạn có thể tự mình đi tìm lời giải để thuyết phục bản thân mình khi đã có rất nhiều trường hợp bị ung thư gan, ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung…sau uống loại “thần dược” này đã lành bệnh.
Mới đây, các công trình nghiên cứu về xáo tam phân đã được thực hiện trên loài chuột trắng, theo đó kết quả cho thấy xáo tam phân có tác dụng ngăn chăn tiêu diệt đối với dòng tế bào ung thư: ung thư gan, ung thư đại tràng, ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung… Và đặc biệt đối với ung thư gan và ung thư cổ tử cung hiệu quả rất rõ.
Để có được công dụng tuyệt vời đó là nhờ những dược chất thần kỳ có trong cây xáo tam phân được biết đến như Flavonoid, Saponin, Courmarin, và Triterpenoid.
Với Flavonoid, đây là dược chất giữ vai trò bảo vệ cơ thể, chống oxy hóa, bảo tồn acid ascorbic trong tế bào có khả năng loại bỏ các gốc tự do như OH, ROO gây biến dị, hủy hoại tế bào, ung thư, tăng nhanh sự lão hóa… Ngoài ra nghiên cứu cho thấy flavonoid có tác dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạnh, tai biến mạch máu não, lão hóa, thoái hóa gan, tổn thương do bức xạ. Saponin có trong nhân sâm, hàm lượng của loại hoạt chất này quyết định công dụng và giá trị của nhân sâm. Courmarin là chất có khả năng chống khối u, chống tăng huyết áp, chống loạn nhịp tim, kháng viêm, chống loãng xương, điều trị bệnh hen suyễn và một vài bệnh thuộc hệ bạch huyết. Triterpenoid có tác dụng rõ rệt trong điều trị bệnh tiểu đường, bệnh xơ gan, viêm gan cấp và ung thư gan.
Bởi tác dụng thần kỳ của loại thuốc này, việc khai thác vì mục tiêu lợi nhuận dường như là điều có thể dự đoán trước được. Do đó, các cơ quan quản lý cần kiểm tra, giám sát để việc khai thác đúng mức, bên cạnh việc nhân giống và bảo tồn loại xáo tam phân quý hiếm này.