Xơ gan là tình trạng tế bào gan bị xơ cứng, mất dần khả năng hoạt động, những điều bạn nên biết về căn bệnh xơ gan
Gan là cơ quan được ví là “cỗ máy kỳ diệu” đóng nhiều vai trò trong cơ thể chúng. Ngoài chức năng thải độc, lá gan còn có vai trò hoạt hóa vitamin, cân bằng hormon, xử lý các chất như đường, mỡ và đạm, giúp cho các cơ quan trong cơ thể dễ dàng hấp thụ.
Xơ gan là gì? Xơ gan là tình trạng tế bào gan bị xơ cứng, đổi màu từ nâu sang màu vàng nhạt, giảm khối lượng, mất dần khả năng hoạt động.
Xơ gan là hậu quả của việc lá gan bị tấn công trong thời gian dài, dẫn đến các tế bào gan bị thoái hóa hư hại, chết dần và hình thành các mô sẹo, u, cục.. mất chức năng gan.
Nguyên nhân nào gây xơ gan?
Do viêm gan virus: có 5 loại virus viêm gan chính đó là A, B,C, D, E trong đó hai loại virus viêm gan B và C có tỷ lệ người nhiễm bị xơ gan cao nhất.
Do rượu: Rượu là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh xơ gan hủy hoại tế bào gan, làm gan nhiễm mỡ, viêm mạn tính dẫn đến xơ gan.
Do ứ mật kéo dài: sỏi mật, viêm chít đường mật,… làm cho mật ứ lại và phá hủy tế bào gan.
Xơ gan do dùng thuốc và nhiễm độc hóa chất: Dùng dài ngày một số thuốc như INH chống lao, methyldopa chữa tăng huyết áp, aminazin điều trị tâm thần… Hoặc nhiễm độc các thuốc trừ sâu, chất diệt cỏ, chì, phốt-pho… cũng có khả năng gây xơ gan rất lớn.
Xơ gan rối loạn chuyển hoá: nhiễm sắc tố sắt, rối loạn chuyển hoá đồng, thoái hoá gan nhân đậu, rối loạn chuyển hoá porphyrin…
Các giai đoạn bệnh xơ gan
Giai đoạn đầu. Giải đoạn này dấu hiệu bệnh sẽ không rõ ràng, chỉ thỉnh thoảng xuất hiện tình trạng rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu, đầy bụng, buồn nôn, cơ thể đau nhức, mệt mỏi..
Giai đoạn toàn phát. Các mô sẹo phát triển mạnh hơn, giảm dần chức năng gan, rối loạn tiêu hóa liên tục, xuất hiện những cơn đau kéo dài ở mạn sườn phải, ăn uống kém dẫn đến việc sụt cân, xạm da, vàng mắt, hoặc xuất huyết do giãn mao mạch, hai bàn tay hay bị ửng đỏ, chóng mặt, tim đập nhanh..
Giai đoạn cuối. Giai đoạn cuối bệnh nhân mệt mỏi, ăn không tiêu, đầy bụng, trướng hơi, vàng da, vàng mắt. Cơ thể bị giảm khả năng miễn dịch, người gầy, tiểu ít, bụng trướng to, da mặt vàng đậm, mắt vàng, bụng trướng to, bệnh nặng hơn và có dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản, hôn mê.
Các loại bệnh xơ gan
Xơ gan còn bù: Là giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, lúc này gan vẫn còn chức năng khá tốt mặc dù đã hình thành các node sẹo của gan. Cơ thể có thể biểu hiện các triệu chứng lâm sàng một cách mờ nhạt.
Xơ gan mất bù: Là giai đoạn cuối của xơ gan (xơ gan cổ trướng), tế bào gan đã bị hư hỏng quá nặng và gây rối loạn chức năng gan của cơ thể. Bệnh nhân xơ gan mất bù có thể phát triển thành ung thư gan, biểu hiện nhiều triệu chứng và biến chứng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng.
Biến chứng của xơ gan
Nôn ra máu và đi ngoài phân đen: Người bệnh dễ bị vỡ tĩnh mạch thực quản, tĩnh mạch dạ dày, xuất huyết nặng, hay tái phát và tỷ lệ tử vong cao. Khi xuất huyết thường xuyên, người bệnh phải được nội soi cầm máu bằng thắt các búi giãn tĩnh mạch thực quản bằng vòng cao su, tiêm chất gây xơ qua máy nội soi dạ dày ống mềm kết hợp với điều trị nội khoa.
Hôn mê gan: Thường xảy ra sau các yếu tố thuận lợi như nôn ra máu, nhiễm khuẩn… nhưng thường tử vong.
Nhiễm trùng: Ở giai đoạn xơ gan giai đoạn cuối bệnh nhân rất dễ nhiễm trùng như nhiễm khuẩn dịch cổ trướng, viêm phổi, lao phổi làm cho gan xơ nặng lên.
Ung thư gan: Tỷ lệ bệnh nhân bị xơ gan giai đoạn cuối dẫn đến ung thư gan khá cao.
Phòng và điều trị như thế nào?
Để có hiệu quả cao, bệnh cần phát hiện sớm, vì vậy nếu phát hiện mình bị viêm gan mãn tính cần phòng ngay để gan không bị xơ.
Khi tế bào gan đã xơ cứng thì không có thể phục hồi như gan bình thường. Việc điều trị bệnh xơ gan chủ yếu là loại bỏ các yếu tố gây hại cho gan như rượu và một số hóa chất gây độc hại cho gan. Duy trì bồi dưỡng chức năng gan.
Do đó người khỏe mạnh nên:
- Tiêm ngừa viêm gan virus B, C
- Giảm tối đa rượu, bia, tránh xa thuốc lá
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Phòng tránh các bệnh giun sán
- Giảm thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp, hàng quán vì chứa nhiều muối và mì chính.
- Tránh dùng các thuốc gây hại cho gan.
- Điều trị tốt khi bị các bệnh viêm gan cấp và mạn tính
- Thăm khám sức khỏe định kỳ 1 – 2 lần/năm.
Khi phát hiện xơ gan cần làm gì?
- Không nên quá lo lắng căng thẳng mà hãy tập trung vào việc điều trị tốt để tránh gây biến chứng.
- Không tự động dùng các loại thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sỹ
- Có thể dùng thảo dược hỗ trợ tốt cho gan như cà gai leo, cây chó đẻ, atiso, cây an xoa, nấm lim xanh
- Ăn nhiều bữa trong ngày, nên có bữa phụ vào buổi tối
- Giảm muối vì muối tích nước trong cơ thể gây phù trướng bụng.
- Nếu bụng quá to thì nên uống ít nước, dưới 1lit/ ngày
- Ăn chế ăn các thực phẩm giàu chất đạm từ động vật, ăn nhiều thực phẩm chứa đạm từ thực vật như đậu hà lan, đậu đen, đậu đỏ
- Tập luyện thể dục thể thao nhẹ nhàng để cơ thể khỏe mạnh, đẩy lùi nguy cơ gây bệnh.